Het oprichten van een stichting, nevenstichting, dochterstichting of steunstichting door een vereniging kan in bepaalde gevallen handig zijn om vermogen, maar ook om risico’s af te splitsen. Ook kan er verschil zijn in fiscale behandeling. Bijvoorbeeld voor de schenk- en erfbelasting of btw. Een sportvereniging die van plan is om een nieuwe accommodatie te realiseren of de bestaande uit te breiden is voor haar belangrijkste activiteiten vrijgesteld van btw. Hoofdregel is geen btw betalen is ook geen btw aftrekken. Als de vereniging een aparte nevenstichting opricht die zelf een nieuw sportcomplex realiseert en ter beschikking stelt aan de sportvereniging (of eventueel de leden) dan moet de nevenstichting de sportvereniging zes procent btw in rekening brengen. Zelf mag de nevenstichting de btw op de bouwkosten, maar ook de btw op toekomstige onderhoudskosten, in aftrek kan brengen.
Bestuur van de nevenstichting
Het bestuur van de vereniging zal graag invloed willen houden op het bestuur van de stichting. Dit kan op verschillende manieren.
De vereniging moet haar statutaire doelomschrijving aanpassen. Hierin moet worden opgenomen dat ter verwezenlijking van haar doelstelling, mede tot oprichting van een andere, afhankelijke rechtspersoon (de nevenstichting) kan worden overgegaan en dat zij over deze rechtspersoon het bestuur mag voeren. In de nevenstichting wordt vervolgens opgenomen dat zij zich (mede) zal richten naar de belangen van de vereniging. Invloed op de bestuurssamenstelling kan worden gerealiseerd door het opnemen van een direct benoemingsrecht van alle of een meerderheid van de bestuurders door de vereniging dan wel een statutaire bindende voordracht. Eventueel zou de vereniging ook zelf het bestuur kunnen vormen van de nevenstichting.
Een andere wijze om de invloed van de vereniging statutair te versterken is instelling van een toezichthoudend orgaan binnen de nevenstichting waarvan de samenstelling (benoeming en ontslag) plaatsvindt door de vereniging. Aan een aldus vormgegeven toezichthoudend orgaan kan met betrekking tot bestuursbesluiten met grote gevolgen welke het bestaan en de inrichting van de stichting primair raken, een goedkeuringsrecht worden toegekend.
In ieder geval zal de vereniging met uitsluiting invloed moeten kunnen uitoefenen op een voorgenomen statutenwijziging. Dit kan door een goedkeuringsrecht, maar eventueel ook via een aan de vereniging toekomend (beperkt) initiatiefrecht. Het spreekt voor zich dat ook besluiten tot ontbinding, fusie, splitsing of omzetting op dezelfde wijze als de statutenwijziging slechts onder controle van de vereniging kunnen plaatsvinden.
Tot slot dient een statutaire voorziening te worden getroffen voor de bestemming van het batig saldo na liquidatie en het afleggen van rekening en verantwoording.
